Przeczytaj

Pożyteczne doświadczenia dotyczące współpracy szkół z asystentkami i asystentami międzykulturowymi oraz romskimi

Zamieszczone poniżej pożyteczne doświadczenia to opisy doświadczeń Asystentek i Asystentów międzykulturowych oraz romskich, nauczycielek a także dyrekcji szkół.

Zawierają one:

  • przykłady i opisy dobrych praktyk związanych z działaniem Asystentek i Asystentów międzykulturowych oraz romskich w szkołach,
  • zachęty i inspiracje do nawiązania lub ulepszenia wzajemnej współpracy,
  • opisy zmagań, prób (i błędów) w poszukiwaniu najlepszych rozwiązań.

Mamy nadzieję, że pozwolą one społecznościom szkolnym – organom prowadzącym, kadrze szkół a także samym Asystentekom i Asystentom międzykulturowym oraz romskim:

  • podejmować bardziej świadome decyzje dotyczące współpracy z Asystentkami i Asystentami międzykulturowymi oraz romskimi,
  • lepiej zrozumieć wybrane aspekty pracy Asystentek i Asystentów międzykulturowych oraz romskich a także różne czynniki, które są ważne przy zatrudnianiu i współpracy z z Asystentkami i Asystentami,
  • dostrzegać i doceniać korzyści wynikające z zatrudniania Asystentek i Asystentów międzykulturowych oraz romskich,
  • budować pozytywne nastawienie do zatrudniania Asystentek i Asystentów międzykulturowych oraz romskich w szkołach.

W jaki sposób obecność  asystentki międzykulturowej w szkole wpływa na dzieci z doświadczeniem migracji?
Autorka: Swietłana Konwerska, asystentka międzykulturowa (pomoc nauczyciela) w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 158 w Krakowie. 2021

Jak obecność asystentki międzykulturowej w szkole pomaga we współpracy z rodzicami?
Autorka: Solomiia Melnyk, asystentka międzykulturowa w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 158 w Krakowie, 2020

Doświadczenia koordynatorki do spraw uczniów z doświadczeniem migracyjnym
Autorka: Nataliia Kovalyshyna, koordynatorka ds. uczniów z doświadczeniem migracyjnym w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 1 w Gdańsku, 2020

Współpraca wychowawcy klasy z koordynatorką do spraw uczniów i uczennic z doświadczeniami migracyjnymi
Autorka: Elżbieta Jankowska-Pietras, nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej w Szkole Podstawowej nr 76 i w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 1 w Gdańsku, 2021

Jak pozyskać środki od organu prowadzącego na zatrudnienie asystenta międzykulturowego? Jakie korzyści daje obecność asystenta międzykulturowego w szkole?
Autorka: Elżbieta Mieszkowska, dyrektorka Szkoły Podstawowej w Podkowie Leśnej, 2020

Jak rozwijać współpracę z asystentkami i asystentami międzykulturowymi?
Autorka: Barbara Bombińska, nauczycielka języka polskiego i języka polskiego jako obcego oraz koordynatorka współpracy z asystentkami i asystentami międzykulturowymi w Szkole Podstawowej nr 158 w Krakowie, 2020

Jak współpracować z nauczycielką i rodzicami?
Autorka: Larysa Vychivska, nauczycielka nauczania początkowego, asystentka międzykulturowa m.in. w oddziale przygotowawczym w Szkole Podstawowej nr 221 w Warszawie, 2020

Superwizja jako narzędzie wspierania pracy asystentek i asystentów międzykulturowych.
Autorka: Larysa Vychivska, nauczycielka nauczania początkowego, asystentka międzykulturowa m.in. w oddziale przygotowawczym w Szkole Podstawowej nr 221 w Warszawie. 2020

Jak współpracować ze społecznością szkolną?
Autorka: Mariia Struhanets, asystentka międzykulturowa w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 162 w Krakowie, 2020

W jaki sposób Asystentki i Asystenci edukacji romskiej wspierają całą społeczność szkolną?
Autorka: Karolina Kwiatkowska, działaczka romska, asystentka edukacji romskiej w szkołach w Radomiu, 2021

Doświadczenia i refleksje pomocy nauczyciela w warszawskim gimnazjum.
Zaira Barkinhoeva
, asystentka międzykulturowa w Gimnazjum nr 141 w Warszawie Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), seria Maieutike” nr 5/2012

Pomoc nauczyciela – szczególna forma wsparcia udzielana szkołom przez organ prowadzący, przykład warszawskiego Targówka – na podstawie rozmowy z Katarzyną Majdurą – Naczelnik Wydziału Edukacji i Kultury w Urzędzie Dzielnicy Targówek w Warszawie
N. Klorek, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), seria Maieutike” nr 4/2012:

Asystent międzykulturowy – nowe rozwiązanie starych problemów. Przykład z Coniewa.
Bogumiła Lachowicz
,  dyrektorka Zespołu Szkół w Coniewie, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), seria Maieutike” nr 8/2010

 

Publikacje dotyczące asystentek i asystentów międzykulturowych:

Warto wiedzieć. Informator dla asystentek i asystentów międzykulturowych.
Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), 2023

To ma sens. Asystentura międzykulturowa w wielokulturowym środowisku edukacyjnym.
U. Majcher-Legawiec (konsultacja i inspiracja: Uczestniczki i uczestnicy projektu „Asystenci Międzykulturowi – ASY W SZKOLE. Akademia Asystentów Międzykulturowych”), Fundacja Wspierania Kultury i Języka Polskiego im. Mikołaja Reja, 2021

Checklista dla szkół współpracujących z asystentkami i asystentami  międzykulturowymi
Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), 2016

Asystentka międzykulturowa / asystent międzykulturowy w szkole – doświadczenia, wnioski, rekomendacje
A. Kozakoszczak, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), 2015

Asystent kulturowy – innowacyjny model pracy w szkołach przyjmujących dzieci cudzoziemców.
A. Chrzanowska, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej (SIP), Analizy, Raporty, Ekspertyzy, nr 5/2009

Publikacje dotyczące edukacji dzieci romskich:

Analiza sytuacji edukacyjnej Romów we Wrocławiu w kontekście rekomendacji wynikającej z piątego reportu monitoringowego Europejskiej Komisji przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI) 
Ł. Kwadrans

[w:]

[w:]

„Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego”, T. 25, 2016

Kontrowersje wokół edukacji dzieci romskich na przykładzie regionu Śląskiego.
G. Miłkowska [w: „Pedagogika”, Z. XIX, 2010

Praca nauczyciela wspomagającego edukację dzieci romskich – doświadczenia ze szkół wrocławskich.
M. Łój

[w:]

[w:]

„Studia Romologica”, nr 2/2009, s. 51-71.

Edukacja Romów. Studium porównawcze na podstawie Polski, Czech, Węgier. 
Ł. Kwadrans, Wrocław-Wałbrzych, 2008

Badania:

Funkcjonowanie poznawcze i językowe dzieci romskich uczęszczających do szkół podstawowych specjalnych i masowych – konteksty społeczne.
red. M. Kołaczek, J. Talewicz-Kwiatkowska, Stowarzyszenie Romów w Polsce, 2011

 

Publikacje dotyczące wspierania dzieci z doświadczeniem migracji:

Dzieci lecą pierwszą klasą. Jak wspierać dziecko w sytuacji migracji i przeprowadzki? Wskazówki dla dorosłych
A. Jurek, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), 2015

Migracja, tożsamość, dojrzewanie. Adaptacja kulturowa dzieci i młodzieży z doświadczeniem migracyjnym.
red. N. Klorek, K. Kubin, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), 2015

Głos nowego pokolenia. Program zajęć edukacyjno-integracyjnych dla młodzieży z doświadczeniem migracji.
Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), 2015

Innowacyjne rozwiązania w pracy z dziećmi cudzoziemskimi w systemie edukacji. Przykłady praktyczne.
red. N. Klorek, K. Kubin, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), 2012

Badania:

Charakterystyka wielokulturowego środowiska edukacyjnego w Krakowie w świetle procesów integracji
A. Bulandra, J. Kościółek, U. Majcher-Legawiec, M. Pamuła-Behrens, M. Szymańska, Obserwatorium WIelokulturowości i Migracji, Kraków 2019

Od słów do czynów. Raport z badania dotyczącego sytuacji konfliktowych w szkołach przyjmujących dzieci z doświadczeniem migracji.
J. Świerszcz, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), 2015

Raport z badania systemu nauczania dzieci cudzoziemskich języka polskiego jako drugiego/obcego w szkołach w Polsce.
K. Kubin, E. Pogorzała, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), 2014

Równe traktowanie po omacku. Raport z badania dotyczącego zjawiska wykluczenia dzieci z doświadczeniem migracji w szkołach w Polsce oraz podejmowanych działań zmierzających do ich integracji.
K. Kubin, J. Świerszcz, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), 2014

 

Publikacje dotyczące oddziałów przygotowawczych:

Oddział przygotowawczy w polskiej szkole.
U. Majcher-Legawiec, Fundacja Wspierania Kultury i Języka Polskiego im. Mikołaja Reja, 2022

Kształcenie dzieci nowo przybyłych i uchodźczych w Berlinie. Praktyki i wyzwania – raport z badań. Opracowanie zbiorowe.
Wyd.: Berliński Instytut Badań Empirycznych nad Integracją i Migracją (BIM), Uniwersytet Humboldtów w Berlinie w ramach klastra badawczo-interwencyjnego „Solidarność w obliczu zmian?”, 2017. Tłumaczenie raportu na język polski i opracowanie graficzne: Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS) we współpracy z Kreisau-Initiative e. V. (2018).

 

Media o asystentkach i asystentach międzykulturowych i romskich:

Anna Zaleska | wyborcza.biz:
„Pomoc nauczyciela” ukrywa zawód, bez którego szkoły już sobie nie poradzą.
14 września  2023 (artykuł)

Paulina Nowosielska | Dziennik Gazeta Prawna:
Różnorodność w szkołach jest już normą 
01 września  2023 (artykuł)

Anna Gmiterek-Zabłocka | TOK.fm:
Cudzoziemskie dzieci w szkole doświadczają hejtu. Można temu przeciwdziałać. Asystenci międzykulturowi 
12 sierpnia 2023 (podcast)

Anna Gmiterek-Zabłocka | TOK.fm:
Warszawa. Studia jak „śniadanie do łóżka”. Ruszają z nową odsłoną, chętnych nie brakuje
10 sierpnia 2023 (artykuł)

Anna Gmiterek-Zabłocka | TOK.fm:
Pierwsze studia dla specjalistów do pomocy małym migrantom. 'Mediatorzy między dwoma różnymi kulturami’. Trwają zapisy
20 września 2022 (artykuł)

Anna Gmiterek-Zabłocka | TOK.fm:
Uniwersytet Warszawski uruchamia studia dla asystentów międzykulturowych. Można studiować bezpłatnie 
19 września 2022 (audycja)

Anna Gmiterek-Zabłocka | TOK.fm:
Coraz częściej słyszę o wyzwiskach i mowie nienawiści w szkołach”. Pomóc mają specjalni asystenci
7 czerwca 2022 (artykuł)

Anna Gmiterek-Zabłocka | TOK.fm:
Asystenci międzykulturowi w szkołach – dziś niezwykle potrzebni. Jaka jest ich rola i co jest dla nich wyzwaniem?

6 czerwca 2022 (audycja)

Fakt:
Ukraińskie dziecko w klasie. Jak wspierać? – Budujmy relacje, nie pozwalajmy, by obawy o niezręczność nas blokowały – radzi ekspertka
5 kwietnia 2022 (artykuł)

Anna Mikulska | OKO.press:
Lekcje polskiego to nie wszystko. Jak zadbać o integrację dzieci z Ukrainy?
21 marca 2022 (artykuł)

Justyna Suchecka | tvn24.pl:
Nie znają polskiego, nie będą wiedziały, jak pytać. Możemy im to odrobinę ułatwić
2 marca 2022 (artykuł)

 

Apele i listy otwarte

Apel do MEN, Wojewódzkich Kuratoriów Oświaty i organów prowadzących opracowany przez Koalicję na rzecz wzmacniania roli asystentek i asystentów międzykulturowych oraz romskich.  W liście przedstawione są:

  • Korzyści związane z zatrudnianiem w szkołach asystentek i asystentów międzykulturowych oraz romskich,
  • Wyzwania, trudności i potrzeby związane z zatrudnianiem w szkołach asystentek i asystentów międzykulturowych oraz romskich,
  • Wnioski i rekomendacje dla Ministra Edukacji Narodowej i Wojewódzkich Kuratorów Oświaty oraz organów prowadzących szkoły.

PL: Apel o aktywne włączenie się Ministerstwa Edukacji Narodowej, Wojewódzkich Kuratoriów Oświaty oraz organów prowadzących szkoły w upowszechnianie zatrudniania osób pełniących funkcję pomocy nauczyciela (asystentek i asystentów międzykulturowych) oraz asystentek i asystentów edukacji romskiej (2020)

RU: Обращение с просьбой об активном участии Министерства народного просвещения, Воеводских отделов образования, а также руководящих органов, в ведении которых находятся школы, в продвижении трудоустройства лиц, выполняющих функции помощников и помощниц учителя (ассистенток и ассистентов по межкультурной коммуникации), а также ассистенток и ассистентов рома в образовательных учреждениях (2020)

UKR: Звернення про активне залучення Міністерства національної освіти, Воєводських кураторів освіти та відповідальних органів за школи у поширенні працевлаштування осіб, що виконують допоміжну роль вчителям (міжкультурних асистенток і асистентів) та асистенток і асистентів ромської освіти (2020)